پایگاه اینترنتی شبکه خبری الجزیره در گزارشی به بررسی چالشها و فرصتهای پیش روی دولت آمریکا برای توافق با ایران پرداخت.
الجزیره در این گزارش نوشت: «”جو بایدن” رئیس جمهور آمریکا پیش از رسیدن به کاخ سفید، قول داده بود که بلافاصله و از طریق مذاکرات به توافق هستهای با ایران بازخواهد گشت اما طی یک سال و نیم اخیر، آمریکا و ایران در بازگشت و پایبندی به بندهای توافقی که دولت “دونالد ترامپ” رئیس جمهور سابق آمریکا از آن در نیمههای سال 2018 خارج شد، موفقیتی بدست نیاوردهاند».
الجزیره در ادامه نوشت: «ایران نیز در این مدت اقدام به توسعه برنامه هستهای خود از طریق افزایش میزان غنیسازی، توقف (برخی) همکاریها با آژانس بینالمللی انرژی اتمی پرداخته و آمریکا نیز در عین حال اقدام به اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران پرداخته است».
در این گزارش آمده است: «ند پرایس، سخنگوی رسمی وزارت امور خارجه آمریکا در کنفرانس خبری چند روز پیش خود گفته بود که واشنگتن به همراه شرکای خود در خاورمیانه به دنبال اتخاذ گامهایی در قبال تشدید تنشهایی است که ایران در منطقه بر میدارد. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفته بود که ایران میتواند طی چند هفته به بمب هستهای دست یابد به همین دلیل خواستار بازگشت دوجانبه به توافق هستهای هستیم».
آمریکا در وضعیت پیچیدهای در قبال ایران گرفتار شده است
این شبکه خبری در گزارش خود نوشت: «این اظهارات نشان دهنده اوضاع پیچیده برای واشنگتن است که پیامدهای گستردهای بر شبکه همپیمانان این کشور از اسرائیل تا کشورهای خلیج (فارس) به همراه خواهد داشت. این پیامدها در هر دو حالت موفقیت بازگشت به توافق هستهای با ایران یا شکست مسیر مذاکرات کنونی، وجود خواهد داشت».
«جورجیو کاویرو» مدیر موسسه مطالعات کشورهای خلیج فارس در آمریکا به الجزیره گفت: «اگر توافق هستهای احیا شود این کشورها درباره دستیابی ایران به منابع مالی بیشتر نگران خواهند شد چون ایران میتواند گروههای وابسته به خود را در تمام منطقه عربی تامین کند، اقدامی که باعث نگرانی اسرائیل و برخی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس خواهد شد».
کاویرو اضافه کرد: «اگر مذاکرات کنونی در احیای توافق هستهای سال 2015 شکست بخورد خطرات جدی در خصوص از کنترل خارج شدن ایران و نزدیک شدن روند سیاسی به لبه پرتگاه وجود خواهد داشت که این موضوع تهدیدات بسیار بزرگی برای کشورهای منطقه به همراه خواهد داشت».
بازگشت به توافق هستهای برای آمریکا بسیار مهم است
الجزیره در ادامه گزارش نوشت: «در حالی که واشنگتن در حال کاهش نظامیان خود در خاورمیانه و تمرکز بر چین است، بازگشت به توافق هستهای با ایران، موضوع بسیار مهمی برای استقرار منطقه به شمار میآید».
یک کارشناس امور ایران در اندیشکده اطلس در واشنگتن معتقد است: «توافق بین ایران و آمریکا بدان معناست که افقهایی درباره ثبات در خاورمیانه وجود خواهد داشت که این موضوع فرصت بیشتری را برای آمریکا در خصوص تمرکز بر شرق آسیا ایجاد خواهد کرد».
این شبکه خبری در ادامه گزارش خود نوشت: «در همان زمان نیز همپیمانان واشنگتن و در راس آنها اسرائیل و تا حدود زیادی بحرین و امارات و چه بسا عربستان سعودی، درباره گامهای رفع تحریمهای بینالمللی علیه ایران با احتیاط برخورد میکنند».
«دیوید دیروش» استاد مطالعات امنیتی در دانشگاه دفاع ملی و از مقامهای نظامی سابق آمریکا معتقد است در صورتی که پیشرفتی در مذاکرات وین در خصوص دستیابی به توافق حاصل شود، انتظار میرود که بایدن از اسرائیلیها بخواهد که از آن حمایت کنند.
کاویرو در ادامه مصاحبه خود با الجزیره گفت: «امارات و بحرین در موضوعات سیاسی و امنیتی خود را در همان قایقی میبینند که اسرائیل حضور دارد به همین دلیل بود که در سال 2020 با اسرائیل توافق ابراهام را امضا کردند».
وی اضافه کرد: «در این مرحله و با وجود مبهم بودن سرنوشت توافق هستهای ایران، دلیل قانع کنندهای وجود دارد که این دو کشور عربی و اسرائیل به تقویت همکاریهای خود در زمینههای امنیتی و دفاعی بپردازند».
«دیوید ماک» معاون وزیر خارجه سابق آمریکا در امور خاورمیانه نیز در مصاحبه با الجزیره گفت: «بدون دستیابی به توافق در خصوص پرونده هستهای ایران، تهران قابلیتهای خود در زمینه تسلیحات اتمی را افزایش خواهد داد. علاوه بر آن، در صورتی که دولت بایدن نتواند رکود کنونی را بشکند، باید به سران ابوظبی، ریاض، کویت و بغداد برای افزایش صادرات نفت به بازارهای جهانی روی آوردیم».
توافق با ایران، سریعترین راه برای کنترل قیمتهای نفت خام در جهان است
وی افزود: «توافق با ایران، سریعترین راه برای متوقف کردن تهدید هستهای و کنترل قیمتهای نفت خام در جهان است که به چالش سیاسی بزرگی برای بایدن تبدیل شده است».
الجزیره نوشت: «طی سالهای اندک گذشته، اسرائیل سیاست حملات سایبری، کشتن هدفمند و خرابکاری را در پیش گرفته و هدف این اقدامات آهسته کردن برنامه هستهای ایران بوده است اما تهران نیز در مقابل با حملات سایبری و تسریع در فعالیتهای هستهای خود پاسخ داده است».
این شبکه خبری عربی در ادامه گزارش خود نوشت: «رئیس برنامه ایران در اندیشکده امنیت ملی اسرائیل معتقد است بر اساس سناریویی که طی آن مذاکرات با شکست همراه شود ایران به تلاش خود برای دستیابی به سلاح هستهای ادامه خواهد داد که این موضوع میتواند اوضاع را به جنگی فراگیر در منطقه بکشاند یا دست کم شاهد درگیریهای بیشتری در لبنان، سوریه و عراق خواهیم بود که همین موضوع باعث افزایش تنشها در منطقه خواهد شد».
این کارشناس صهیونیست اضافه کرد: «گزینه نظامی، آخرین گزینه خواهد بود و در صورتی که گزارش سازمانهای اطلاعاتی نشان دهد که ایران در تلاش برای دستیابی به کلاهکهای هستهای بوده، گمان نمیکنم که کسی در واشنگتن یا اسرائیل بتواند آن را نادیده بگیرد».
یک کارشناس دیگر نیز در مصاحبه با الجزیره گفت: «بنبست یا فروپاشی آشکار تلاشهای دیپلماتیک میتواند آمریکا را به مسیر برخورد با ایران بکشاند که در آن صورت تمام منطقه درگیر خواهد شد.
این کارشناس مسائل منطقهای اضافه کرد: «به همین دلیل کشورهایی نظیر امارات که پیشتر در خصوص برنامه جامع اقدام مشترک محافظه کارانه برخورد میکرد و حتی از خروج آمریکا از برجام در دوران ترامپ استقبال کرد، در حال حاضر به دنبال بهبود روابط خود با تهران است».
«دالیا داسا کاس» استاد دانشگاه کالیفرنیا در لسآنجلس معتقد است: «این دفعه کنترل هرگونه تشدید تنش میان اسرائیل و ایران سختتر خواهد بود. اسرائیل حملات خرابکارانه و ترورها را موقتا پس از حصول توافق هستهای در سال 2015 متوقف کرد اما پس از خروج ترامپ، اسرائیل بار دیگر حملات خود علیه تاسیسات هستهای ایران را از سرگرفت».
وی اضافه کرد: «اگر اسرائیل به این نتیجه برسد که توافق جدید برنامه هستهای ایران را به اندازه کافی محدود نخواهد کرد یا آنکه محدودیتهای زمانی علیه برنامه هستهای ایران بسیار کوتاه باشد، حتی در صورت پایبندی ایران به بندهای توافق جدید، به حملات خود ادامه خواهد داد».
چالش احیای احتمالی توافق هستهای ایران
الجزیره در پایان گزارش خود نوشت: «علاوه بر آن چیزی که گفته شد، چالش دیگری در افق احیای احتمالی توافق هستهای وجود دارد. در صورتی که دولت بعدی آمریکا بار دیگر از توافق با ایران خارج شود، در آن صورت آیا ایران همچنان به موضع اعلام شده خود مبنی بر عدم حرکت به سوی تسلیحات هستهای پایبند خواهد ماند؟».