سیاست اسرائیل در قبال ایران در دوران دولت بایدن

نویسندگان این گزارش در «موسسه مطالعات امنیت ملی» اسرائیل بر این تأکید دارند که رژیم صهیونیستی باید هزینه مخالفت و کارشکنی در دیپلماسی دولت بایدن با ایران را مدنظر قرار دهد و با ارائه توصیه واقع‌بینانه بر این تأکید دارند که منافع اسرائیل از طریق بازگشت آمریکا به برجام و به دنبال آن مذاکرات با ایران در مورد محدودیت‌های برجام، مسائل موشکی و رفتار منطقه‌ای ایران بهتر تأمین می‌شود.

مسئله اصلی این است که آیا اسرائیل باید به سیاستی که در قبال دولت اوباما در پیش گرفته بازگردد؟ اسرائیل قطعاً باید احتمال عدم موفقیت در خنثی‌سازی سیاست دولت بایدن در قبال ایران را بدهد و هزینه چنین شکستی را با توجه به حمایت گسترده بین‌المللی برای بازگشت به توافق در نظر بگیرد.

منافع اصلی اسرائیل جلوگیری از دستیابی ایران به توانایی هسته‌ای نظامی است. این منافع ممکن است از طریق بازگشت به برجام و به دنبال آن مذاکرات با ایران در مورد محدودیت‌های برجامی، مسائل موشکی و رفتار منطقه‌ای ایران بهتر تأمین شود.

اسرائیل اگر خواهان این است که در جریان مذاکرات با ایران بر مواضع آمریکا تأثیر بگذارد، باید مواضع خود را در مورد اولویت‌ها و شرایط خاص خود در مورد موضوعات مختلف را بیان کنند.

اسرائیل خواهان این است که یک توافق‌نامه مکمل برای محدودسازی استفاده ایران از گروه‌های نیابتی در فعالیت‌های خرابکارانه در سرتاسر خاورمیانه ایجاد شود.

در این شرایط، دولت بایدن عملاً هیچ شانسی ندارد که بدو بازگشت به توافق قبلی، بتواند یک توافق هسته‌ای جدید و توسعه یافته ایجاد کند.

سیاست فشار حداکثری نه‌تنها به برنامه هسته‌ای ایران صدمه‌ای وارد نکرده، بلکه انجام تعهدات اصلی ایران در این توافق را نیز متوقف کرده و حتی به تسریع تولید و انباشت مواد شکاف پذیر مورد نیاز برای تولید سلاح اتمی کمک کرده است.

اسرائیل باید بین برنامه هسته‌ای ایران و سایر موضوعات تفکیک آشکاری ایجاد کند. این کشور باید از چشم‌انداز ایالات‌متحده حمایت کند و با پشتوانه تهدیدات اقتصادی و نظامی از تمام گزینه‌های دیپلماتیک استفاده کنند. اگر یک راه‌حل دیپلماتیک وجود دارد که پاسخ خوبی به مسئله هسته‌ای ارائه می‌دهد نباید منوط به حل سایر مسائل باشد.

پس از بازگشت آمریکا به برجام؛ اولویت مسئله هسته‌ای باید در تمام مقدمات مذاکرات حفظ شود و در این زمینه باید بر توافقات مرتبط با دوره پس از انقضاء محدودیت‌های اصلی توافق هسته‌ای کنونی تمرکز شود.

با توجه به اهمیت مسئله موشکی در استراتژی امنیتی ایران، غیرمحتمل به نظر می‌رسد که ایران با ارائه امتیازات اساسی در این مورد موافقت نماید. در مقابل، اسرائیل باید پیشنهادات بایدن و سایرین را برای ایجاد چارچوبی برای بحث منطقه‌ای که شامل کشورهای منطقه به همراه اعضای دیگر برجام می‌باشد بررسی کند.

چنین چارچوبی برای تدوین یک دستور کار جامع با هدف ایجاد ساختارهای امنیتی منطقه‌ای کار می‌کند. ازجمله می‌توان به ایجاد ترتیبات منطقه‌ای برای تعیین محدودیت در حوزه موشک‌های زمین به زمین و رفتار منطقه‌ای مشارکت کنندگان اشاره کرد.

منابع پژوهش در دفتر پژوهشکده موجود است.