بایدن و اردوغان: پنج نقطه کلیدی در روابط آمریکا و ترکیه

اردمیر در این مقاله این موضوع را مطرح می­کند که در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ، رجب طیب اردوغان از حمایت وی بهره­مند شد اما در دوران ریاست جمهوری بایدن وی ممکن است با تحریم­ های آمریکا روبرو شود. وی به چرایی محتمل بودن سردی در روابط دو کشور ترکیه و آمریکا در دوران بایدن و موضوعاتی که گسل­ ها بین دو کشور را تعمیق می­کنند، می­ پردازد.

• جدی­ترین موضوع در روابط دو کشور قانون مقابله با دشمنان آمریکا (CAATSA) می­ باشد که طبق آن، کنگره آمریکا رئیس‌جمهور را موظف می­کند تا ظرف یک ماه از قانونی شدن لایحه، این مجازات را علیه ترکیه به دلیل خرید سیستم ضدهوایی S-400 از روسیه اعمال کند. به دلایل نامعلومی ترامپ تاکنون آنکارا را از تحریم‌ها در امان نگه داشته، اما اکنون بایدن باید تصمیم بگیرد که می­  خواهد این قانون را اجرا کند یا خیر.
• دومین نقطه افتراق بین واشنگتن و آنکارا پرونده ادامه فرار از تحریم ­ها است که در دادگاهی در جنوب نیویورک علیه هالک بانک ترکیه در جریان است. در تاریخ ۱ اکتبر ۲۰۲۰ قاضی فدرال ناظر پرونده از رد کیفرخواست اتهام به هالک بانک برای کمک به ایران در فرار از تحریم‌های ایالات‌متحده خودداری کرد. افشاگری نیویورک تایمز در ۲۹ اکتبر ۲۰۲۰ نشان داد که دولت ترامپ از سال ۲۰۱۸ دادستان ­ها را تحت فشار قرار داده تا با هالک بانک به نرمی رفتار کند و در مورد توافقنامه­ ای که به مصونیت افراد اصلی مرتبط با اردوغان و کمک‌کننده در پرونده دور زدن تحریم ­های ایران است با ترکیه مذاکره کند. در دوران ریاست جمهوری اوباما، اردوغان سعی کرد با نزدیک شدن به بایدن تحقیقات در مورد نقش ترکیه در طرح گریز از نظام تحریم‌های آمریکا علیه ایران را متوقف کند. بایدن در آن زمان به اردوغان هشدار داد که به دلیل تفکیک قوا در آمریکا نمی ­تواند در این زمینه به وی کمک کند. اگر بایدن پس از ورود به کاخ سفید به سیستم قضایی اجازه دهد تا ترتیبات قانونی را دنبال کند، محکومیت ­های احتمالی و جریمه­ های نقدی می­تواند این پرونده را به بزرگترین طرح فرار از تحریم­ ها در تاریخ معاصر تبدیل کند.
•  
• دیپلماسی گروگان‌گیری اردوغان از دیگر محورهایی است که در سال­ های پیش رو می­تواند بین ترکیه و آمریکا بحران­زا باشد. اردوغان به اتهامات واهی، بیش از ۵۰ نفر از شهروندان و کارمندان آمریکایی و اروپایی را از سال ۲۰۱۶ زندانی کرده تا آنکارا بتواند آنها را بابت گرفتن امتیازات از همتایان غربی ترکیه مورد استفاده قرار دهد. ترامپ نسبت به رنج کارمندان وزارت خارجه آمریکا بی­تفاوت باقی ماند اما بایدن برای آزادی آنها فعال‌تر عمل می‌کند و ممکن است تحریم‌های بین­ المللی مگنیتسکی را علیه ترکیه اعمال کند.
•  
• چهارمین نقطه تنش مربوط به عملیات مرزی نیروهای ترکیه و نیروهای نیابتی جهادی ترکیه در مناطق تحت سیطره کُردهای سوریه در شمال این کشور است. دولت اردوغان از سال ۲۰۱۶ تاکنون سه حمله به متحدان کرد آمریکا در شمال سوریه انجام داده است. بایدن که به داشتن نگاه مثبت به کردها معروف است احتمال دارد به گزارش­  های سازمان ملل در مورد شکنجه، تجاوز و غارت کردها از سوی نیروهای نیابتی ترکیه توجه بیشتری نشان دهد.
• سرانجام دیپلماسی قایق  های پر از اسلحه ترکیه در شرق مدیترانه می‌تواند محور دیگری از تنش‌ها بین دو آمریکا و ترکیه باشد. اصرار اردوغان برای حفاری در آب‌های دریایی که مورد ادعای حاکمیتی یونان و قبرس بوده، خشم اتحادیه اروپا را برانگیخته است. با توجه به علاقه ویژه بایدن به روابط فرا آتلانتیک، واشینگتن و بروکسل می­توانند علیه آنکارا دست به تحریم‌های هماهنگ بزنند.

منابع پژوهش در دفتر پژوهشکده موجود است.