عوامل اجتماعی و سیاسی استمرار تظاهرات در ناصریه

عوامل گوناگونی بر این آرامش تأثیرگذار بوده است از جمله تغییر استاندار و انتخاب چهره ای مقبول به عنوان سرپرست استانداری و آغاز مذاکرات با دفتر نخست وزیر عراق برای انتخاب استاندار جدید. البته توافق همگانی برای آرام کردن فضا در آستانه سفر پاپ که شهر ناصریه از اصلی ترین مقصدهای سفر اوست نیز عامل مهمی در تحقق این آرامش است.

از اکتبر 2019 که تظاهرات در استان های شیعه نشین عراق آغاز شد، شور تظاهرات در ناصریه به اندازه بغداد و در روزهایی بیش از آن بود. ضمن آنکه حجم سرکوب هم در آن شدیدتر می کرد. در حدی که با آغاز تظاهرات در استان ذی قار، 120 نفر از تظاهرات کنندگان به دست نیروهای امنیتی عراق کشته شدند که مقامات عراقی هیچ توضیحی درباره هویت کشته شدگان ندادند و از صحبت درباره آن فرار کردند. در کنار این تعداد کشته شدگان، 300 نفر هم طی تظاهرات مجروح شدند.

این حجم بالای تلفات باعث شد که «عادل عبدالمهدی»، نخست وزیر وقت، پیش از استعفا دستور برکناری استاندار ذی قار را صادر و هیئتی برای تحقیق درباره این حوادث تشکیل دهد.

با تدابیری که مصطفی الکاظمی بعد از رسیدن به نخست وزیری اندیشید، تظاهرات عملا در نقاط گوناگون عراق برچیده شد، اما ناصریه همچنان ناآرام ماند. در ماه نوامبر گذشته «مقدی صدر» برای برچیدن تظاهرات در ناصریه وارد عمل شد.

صدر آن زمان هواداران خود را مأمور کرد که به بهانه برپایی نماز جمعه سراسری با هدف کسب اکثریت در پارلمان آینده میدان‌های تظاهرات در شهر ناصریه را به دست بگیرند و چادرهای معترضان را آتش بزنند. با پایان نماز جمعه، هواداران صدر ازجمله گروه‌های مسلح وابسته به او به تحصن‌کنندگان در میدان الحبوبی ناصریه که همچنان حاضر نشده‌اند که به تحصن خود پایان دهند حمله کردند.

براساس گزارش‌ها در این درگیری دست‌کم 7 تن کشته و ده‌ها تن زخمی شدند. معترضان تأکید می‌کنند که این حمله دربرابر چشم نیروهای امنیتی رخ داد و آنان هیچ دخالتی در این موضوع نکردند. هواداران صدر همچنین چادرهای تحصن‌کنندگان در ناصریه را آتش زدند.

کیته‌های هماهنگی تظاهرات ناصریه با انتشار بیانیه‌ای نیروهای امنیتی را به همکاری با هواداران صدر در حمله به معترضان متهم کرده و خواستار استعفای دولت «مصطفی الکاظمی» شدند و از مرجعیت عالی شیعه و سازمان ملل خواستند که در موضوع دخالت کنند.

با همین دولت عراق علیرغم مشکلات اقتصادی، با ایجاد کمیته های متعدد و اختصاص اموال فراوان برای راه اندازی پروژه های عمرانی و کاهش فقر و افزایش اشتغال کوشید که از شدت اعتراضات بکاهد.

«نظام الوائلی»، استاندار مستعفی ذی قار، دست های پشت پرده وابسته به مفسدان را که «سودای دسترسی به اموال اختصاص یافته برای استان» دارد در ایجاد این اعتراضات متهم کرد.

بی تردید تلاش نیروهای قدرتمند سیاسی برای به عهده گرفتن مسئولیت در استان ذی قار که توجه بسیاری به بازسازی و توسعه آن آغاز شده در ناآرام ماندن این استان تأثیرگذار است. اما این همه ماجرا نیست و در تحلیل حوادث ناصریه وضعیت اجتماعی و فرهنگی شهر را نباید از نظر دور داشت.

استان «ذی قار» مرکز انواع هنرهای مختلف از جمله: شعر، موسیقی و سرشار از فرهنگ های اصیل و مختلف است، همچنین دو شهر تاریخی «اور» و «لکش» مربوط به تمدن سومری ها در این استان قرار دارد که نشان دهنده ارزش تاریخی این استان نیز است.

ناصریه در دهه های نخستین قرن گذشته سردمدار مقاومت در برابر اشغالگران انگلیسی بود. این منطقه همیشه شاهد شدید ترین انقلاب ها ضد دولت ها بوده است. در سال 1928 حزب کمونیست عراق اولین دفتر خود را در این شهر تاسیس کرد و مردم این شهر و استان به مخالفت با رژیم صدام برخواستند تا اینکه رژیم صدام در سال 2003 سقوط کرد. در دهه های 1960 و 1970 هم ناصریه از مراکز مهم جذب افسران نظامی عراقی بود و از آن به «شهر هزار افسر» یاد می شد.

چنین وضعیتی باعث شده بود که جنبش های قومی و بعثی حساسیت بسیاری به ناصریه داشته باشند و عامدانه در پی سرکوب و فقیر نگه داشتن ناصریه باشند و حتی به گسترش بی سوادی در آن دامن بزنند و نهادهای آموزشی را تضعیف کنند.

نتیجه اینکه مردمی که خود را دارایی استعداد و توانمندی می دانند و این توانمندی را در قالب ده ها نخبه و شاعر و هنرمند به منصه ظهور رسانده اند، در همه چیز خود را عقب می دانند و این شخصیتی عصیانگر و خشمگین از آنان ساخته که احساس محرومیت از ثروت های خدادای شان می کنند.

چنین شخصیتی همواره گزینه ای مناسب برای دسیسه گرانی است که در پی منافع شخصی و حزبی می خواهند با از آب گل آلودِ نارضایتی برای خود ماهی بگیرند، مردمی که خشم و دوران طولانی محرومیت باعث شده که تاب تحمل خود را از دست بدهند.

نسبت جمعیتی بسیار بالای استان ذی قار هم باعث شده که احزاب برای تدارک انتخابات چشم طمع به آن داشته باشند و این خود باعث ایجاد چرخه بی حاصل وعده های دروغین در آستانه هر انتخابات شده است.

منبع:https://mdeast.news