غیرمحتمل است که رئیس‌جمهور بعدی ایران به دنبال تعامل با ایالات‌متحده باشد
اندیشکده «ریسپانسیبل استیت کرفت» در تحلیلی به قلم «شیرین هانتر» استاد دانشگاه جرج تاون، در بررسی انتخابات ریاست جمهوری ایران و تأثیر آن بر روابط تهران – واشنگتن می‌نویسد: «آیت‌الله رئیسی با نیتی جاه‌طلبانه به دنبال کسب جایگاه رهبری است. وی ضمن تحکیم جایگاه خود در میان محافظه‌کاران، سعی خواهد کرد با نیروهای سیاسی مخالف دشمنی نکند تا شانس و فرصت خود را برای کسب جایگاه جانشینی رهبری به خطر نیندازد.»
در بخش زیر به نکات و گزاره‌های اصلی این یادداشت اشاره می‌کنیم
- در طی دو دهه گذشته، قدرت واقعی در ایران در اختیار دفتر مقام معظم رهبری و سپاه پاسداران بوده است که مأموریت اصلی آن‌ها دفاع از نظام و آرمان‌های انقلاب در مقابل دشمنان داخلی و خارجی می‌باشد؛ اما قدرت محدود رئیس‌جمهور به معنای فقدان کارایی این منصب نیست؛ بلکه رئیس‌جمهور می‌تواند در تسهیل یا مانع‌تراشی برای دیپلماسی نقش مهمی را ایفاء کند. درحالی‌که شخصیت مهربان و خوش‌اخلاق خاتمی به پیشرفت دیپلماتیک ایران کمک کرد؛ اما رفتار عوام‌فریبانه و اظهارات جنگ‌طلبانه محمود احمدی‌نژاد باعث شد که هرگونه توافق بین ایران و ایالات‌متحده غیرممکن شود.
- رئیس‌جمهور اگرچه قادر به چالش کشیدن رهبر ایران نیست؛ اما اگر از اعتماد رهبری برخوردار باشد می‌تواند بر تصمیمات وی اثر بگذارد. آیت‌الله رئیسی پس از قدرت‌یابی ضمن اتخاذ سیاست اجتماعی محافظه کرانه، از اقتصاد مقاومتی حمایت و پشتیبانی خواهد کرد؛ اقتصاد مقاومتی به‌جای اولویت‌بندی برای سرمایه‌گذاری و فنّاوری خارجی، بر توانایی داخلی ایران تأکید می‌کند. وی در مناظرات ریاست جمهوری هیچ برنامه خاصی در مورد چگونگی احیای اقتصاد ایران نداشت و مانند سایر نامزدهای اصول‌گرا، تأثیر تحریم‌های اقتصادی آمریکا و همه‌گیری کووید 19 را به حداقل رساند و در عوض مقصر وضعیت کنونی را مدیریت ناکارآمد دولت دانست. وی مانند سایر نامزدهای محافظه‌کار، تأثیر تصمیمات سیاست خارجی ایران و عدم تمایل آن برای پیوستن به A.T.F را در تنگنای اقتصادی کنونی نادیده گرفته است.
- بر اساس پیشینه و اظهارات رئیس‌جمهور بعید است که ریاست جمهوری وی تغییری اساسی در سیاست داخلی و خارجی ایران ایجاد کند. برای نمونه، ازنظر اجتماعی غیرمحتمل است که {آیت‌الله} رئیسی سعی کند محدودیت‌هایی را که درگذشته بر رفتار و ظاهر زنان اعمال می‌کرد، ازجمله تحمیل حجاب اسلامی را از سر بگیرد. محافظه‌کاران می‌دانند که فشار بیش‌ازحد بر رفتار اجتماعی می‌تواند رژیم را به‌ویژه در شرایط سخت اقتصادی تضعیف کند. در حوزه سیاست خارجی نیز تغییرات ناگهانی و اقدامات ماجراجویانه به نظر نمی‌رسد؛ مگر آنکه تحولات غیرمنتظره، فرصت را برای تقویت موقعیت و نفوذ ایران در منطقه فراهم کند.
- { آیت‌الله} ابراهیم رئیسی درصدد تحریک و دشمنی با ایالات‌متحده نیست؛ زیرا دست‌کم در این بازه زمانی، آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر ایران به دنبال تقابل و دشمنی با ایالات‌متحده نیست. به‌احتمال‌زیاد وی همچنان تلاش خواهد کرد تا توافق هسته‌ای و سیاست تعامل با کشورهای عربی ازجمله عربستان سعودی را از سر بگیرد. وی روابط ایران با سوریه و عراق را تقویت خواهد کرد و به سیاست روحانی برای گسترش روابط اقتصادی با کشورهای همسایه ادامه خواهد داد. ازآنجاکه روابط خوب با روسیه و چین مهر تائید رهبری را دارد، احتمالاً ابراهیم رئیسی این روابط را بیش‌ازپیش تقویت خواهد کرد.
نویسنده در بخش پایانی یادداشت می‌نویسد: انتخابات مهندسی‌شده ریاست جمهوری و میزان مشارکت پایین مردمی می‌تواند هرگونه تغییرات مثبت و تدریجی را دشوارتر سازد. ناتوانی در انجام اصلاحات اصلی، نه‌تنها بسیاری از مشکلات ایران را تشدید می‌کند؛ بلکه ریسک آشوب و اعتراضات را افزایش می‌دهد. چنین چشم‌اندازی برای ایران و منطقه خاورمیانه بسیار خطرناک است.
منابع پژوهش در دفتر اندیشکده موجود است .
- برچسب ها: آمریکا, آیت‌الله رئیسی, انتخابات, اندیشکده, اندیشکده جریان, ایران, تحریم‌های اقتصادی, جریان, رئیس‌جمهور, رهبر ایران
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
