در بخش زیر به نکات و گزارههای اصلی این یادداشت اشاره میکنیم:
- در خصوص سیاست و راهبرد قدرتهای بزرگ، مسکو بهصورت مستمر سعی کرده نفوذ و قدرت خود را در منطقه آسیای مرکزی گسترش دهد. خروج نیروهای ایالاتمتحده از افغانستان، انگیزه بیشتری را برای روسیه فراهم کرده تا از این طریق بتواند حضور نظامی خود را در این منطقه گسترش دهد. مداخلهگری مسکو در فرایند صلح افغانستان بیشتر مربوط به تهدیداتی است که از فقدان امنیت افغانستان، رادیکالیسم مذهبی و تولید و قاچاق مواد مخدر ناشی میشود. در این راستا روسیه و کشورهای آسیای مرکزی خواهان این هستند که شورش یا بیثباتی سیاسی پس از خروج آمریکا از افغانستان، به کشورهای آنها سرایت نکند؛ بنابراین روسیه احتمالاً به دنبال راههایی است تا از طریق همکاری با طالبان، قدرت خود را در افغانستان جدید حفظ کند. روسیه خود را هژمون منطقهای میداند و خروج ایالاتمتحده را فرصتی برای احیای مجدد نقش و گسترش قدرت خود در منطقه میبیند.
- منافع اصلی چین برای تأمین دستاوردهای اقتصادی از طریق استفاده از جایگاه و موقعیت افغانستان بهعنوان یک کریدور منطقهای در ابتکار کمربند و جاده یا کریدور اقتصادی چین و پاکستان حاصل خواهد شد. علاوه بر این، از سال 2007 م. پکن به دنبال استخراج منابع معدنی گسترده افغانستان است که برای زیرساختهای امنیتی و حملونقل به آن نیاز دارد. هیچیک از اینها بدون افغانستان باثبات امکانپذیر نیست؛ بنابراین چین همچنان در حال بررسی و ارزیابی فضای سیاسی داخلی افغانستان است تا بتواند در فرایند صلح به دستاوردهایی برسد.
- یکی از مهمترین بازیگران تأثیرگذار بر تحولات داخلی افغانستان، ایران میباشد که همواره افغانستان را تهدیدی علیه امنیت خود قلمداد کرده و به دنبال فرصتی برای توسعه نفوذ خود و دسترسی به بازارهای افغانستان و آسیای مرکزی میباشد. در این راستا، ایران تلاش خواهد کرد تا دسترسی خود را به بازار افغانستان حفظ و تهدیدات فراملی مانند جنگ، قاچاق مواد مخدر و شورشهای بیثبات کننده را برطرف کند؛ اما درمجموع، چین، روسیه و ایران بهاحتمالزیاد به افغانستان حمله نخواهند کرد و تنها از آن بهعنوان میدان نبرد برای رقابت استراتژیک خود با ایالاتمتحده استفاده خواهند کرد.
نویسنده در بخش پایانی یادداشت مینویسد: «تداوم مشارکت ایالاتمتحده با افغانستان از طریق دیپلماسی و همکاری اطلاعاتی، مانع از تبدیل افغانستان به مکانی برای توسعه تروریستها میشود و به ایالاتمتحده این امکان را میدهد تا پایگاه خود را در منطقه برای تقابل با رقبای منطقهایاش حفظ کند؛ بنابراین حفظ نظم منطقهای باید از مجاری دیپلماسی چندجانبه و تعامل منطقهای نه کنار گذاشتن ایالاتمتحده پیش رود. همچنین فرایند صلح افغانستان باید شامل سه کشور ایران، روسیه و چین باشد تا آنها بتوانند در مورد منافع خود با جناحهای سیاسی افغانستان مذاکره کنند و منابعشان را برای پیشرفت صلح و ثبات افغانستان ارائه دهند. تنها در این صورت منافع اقتصادی و امنیتی همه کشورها تأمین خواهد شد.»
منابع پژوهش در دفتر اندیشکده موجود است .
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
