روسیه از عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای چه نفعی می‌برد؟
به‌عنوان بخشی از تأکید ایران بر روابط با شرق، مشارکت ایران در سازمان همکاری شانگهای مبتنی بر تعمیق و نهادینه‌سازی روابط با چین و روسیه است. اندیشکده آمریکایی شورای آتلانتیک در تحلیلی به قلم «نیکول گراجوسکی و لی چن سیم» به تبیین و بررسی منافع روسیه در عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای پرداخته است که در بخش ذیل به نکات و گزاره‌های اصلی این یادداشت اشاره خواهیم کرد.
در بخش ذیل به نکات و گزاره‌های اصلی این یادداشت اشاره خواهیم کرد
- ایران بخشی از پروژه بلندپروازانه اوراسیای بزرگ روسیه بوده است که به‌عنوان چارچوبی مبهم برای تقویت یکپارچگی ژئوپلیتیکی و اقتصادی در سراسر منطقه قابل‌تعریف است. فراتر از تلاش‌های روسیه برای ادغام، مسکو، ایران را به‌عنوان یک بازیگر مهم در امنیت منطقه می‌نگرد. در سطح منطقه‌ای، روسیه به طور سنتی ایران را به عنوان یک نیروی ثبات‌بخش در برابر چالش‌ها و تهدیدهای مشترک مانند قاچاق مواد مخدر، تروریسم و جنایات فراملی در نظر می‌گیرد.
- به احتمال زیاد، عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای این بستر را برای روسیه فراهم می‌کند تا روابط عمیق چین با ایران را زیر نظر بگیرد. اینکه روسیه «عامل چین» را در تصمیم‌گیری‌های خود لحاظ می‌کند، غیرعادی نیست.
- به عنوان مثال، مسکو نسبت به تلاش‌های پکن برای گنجاندن ابعاد اقتصادی به سازمان همکاری شانگهای به دلیل نگرانی از اینکه این امر برای اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) به رهبری مسکو چالشی ایجاد کند، موضع منفی دارد. این مسائل نشان می‌دهد که عضویت تهران در سازمان همکاری شانگهای می‌تواند بر روابط پکن و مسکو با کشورهای خلیج‌فارس تأثیرات منفی بر جای بگذارد.
- به نظر نمی‌رسد روسیه سیاست موازنه بخشی میان ایران و کشورهای عربی را کنار بگذارد. کمتر از یک ماه قبل از نشست دوشنبه، روسیه یک توافقنامه همکاری نظامی با عربستان سعودی در مسکو به امضا رساند و از امارات متحده عربی همراه با اروگوئه و بنگلادش به عنوان یکی از اعضای بانک توسعه جدید بریکس استقبال کرد. از آغاز سال 2021، مسکو همچنین دریافت‌کننده سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجهی در بخش‌های برق، املاک و مستغلات و خرده‌فروشی از امارات و قطر بوده است. در ماه ژوئن، قطر همچنین به عنوان یک کشور میهمان در مجمع بین‌المللی اقتصادی سن‌پترزبورگ روسیه که اغلب داووس روسیه نامیده می‌شود، حضور داشت. علاوه بر این، اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای به‌سرعت سه شریک گفتگوی جدید – مصر، عربستان سعودی و قطر – را تصویب کرد که می‌تواند نفوذ ایران در سازمان همکاری شانگهای را کاهش دهد.
نویسنده در بخش پایانی یادداشت می‌نویسد:
«روابط خصمانه روسیه و ایران با ایالات‌متحده، دو کشور را به هم نزدیک‌تر کرده است. مسکو و تهران تمایل دارند سازمان همکاری شانگهای را نشانه‌ای از نظم چندقطبی درحال‌توسعه بدانند. حمایت روسیه از عضویت ایران با تمایل مسکو برای ایجاد یک قدرت منطقه‌ای قدرتمند در سازمان مرتبط است. ایران در سازمان همکاری شانگهای، اهداف روسیه را برای نمایش این سازمان به عنوان یک منبع قدرت اوراسیا پیش می‌برد و شاید نشانه‌ای از روزهای آینده رهبری روسیه و چین در نظم بین‌المللی غیرغربی باشد.»
- برچسب ها: اندیشکده, اندیشکده جریان, ایران, جریان, چین, در سازمان همکاری شانگهای, روسیه
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
