ظهور طالبان و مشکل حیاتی ایران در افغانستان
ایران به دلیل مرز مشترک ۹۰۰ کیلومتری با افغانستان و پتانسیل بالا برای پناهندگان بیشتر، قاچاق مواد مخدر و همچنین رفتار طالبان با اقلیت شیعه افغانستان احساس نگرانی می‌کند، اما سلطه طالبان واقعیتی است که ایران اکنون باید با آن زندگی کند. در این راستا اندیشکده آمریکایی واشینگتن انستیتو برای سیاست خاور نزدیک در تحلیلی به قلم «فراس الیاس» به تبیین و بررسی نگرانی ایران نسبت به تهدیدات طالبان پرداخته است که در بخش ذیل به نکات و گزاره‌های اصلی این یادداشت اشاره خواهیم کرد
- درحالی‌که ایران لفظاً از طالبان به‌عنوان یک نهاد حاکم حمایت می‌کند، اما نسبت به اقدامات این گروه هم به‌دلیل درک ضعیفش از کشور و هم به‌دلیل عناصر تندرو در داخل سازمان احساس نگرانی می‌کند. درحالی‌که ایران ممکن است از ظهور طالبان به‌طورکلی هراسی نداشته باشد، اما احتمالاً از رویکرد رادیکال شبکه حقانی – شاخه‌ای از طالبان که با القاعده و سایر گروه‌های افراطی سنی ارتباط دارد، احساس نگرانی می‌کند بهترین گزینه برای مقابله با این جنبش، استفاده از تیپ فاطمیون می‌باشد، اما انجام این کار احتمالاً خطراتی را در پی خواهد داشت.
- برای حکومت ایران که با چالش‌های داخلی مواجه است، این امر ناخوشایند است. شایان‌ذکر است که با توجه به جمعیت اندک شیعه در افغانستان و عدم وجود عمق استراتژیک که ایران را مستقیماً به مناطق استقرار مرتبط کند، توانایی ایران برای جذب نیرو به‌شدت محدودشده است. از سوی دیگر، ایران دلایلی برای ترس از این دارد که در صورت تیره‌شدن روابط، طالبان بتوانند ایرانیان افغان را با موفقیت علیه تهران بسیج کنند. علاوه بر این، تشدید تنش با طالبان می‌تواند گروه‌های مسلح جهادی را تشویق کند تا اختلافات اعتقادی خود را کنار بگذارند و به تلاش‌های تحت رهبری طالبان علیه ایران بپیوندند.
نویسنده در بخش پایانی یادداشت می‌نویسد:
«سیاست خارجی عمل‌گرایانه ایران تاکنون به این کشور این امکان را داده است که از بسیاری از ناراحتی‌های استراتژیک که افغانستان تحت کنترل طالبان در پی دارد، عبور کند. ایران می‌تواند با سرمایه‌گذاری بر منافع متقابل، مانند مخالفت با داعش، فروش نفت و تجارت فرامرزی مواد مخدر، رشته‌های این رابطه قدیمی را با موفقیت ببافد. ایران همچنین به دنبال استفاده از نقشی است که چین، قطر، روسیه و پاکستان می‌توانند در اصلاح گفتمان و رفتار طالبان ایفا کنند، با توجه به اینکه طالبان به دنبال شناسایی بین‌المللی و حمایت سیاسی/اقتصادی برای حفظ کنترل هستند. موفقیت این تلاش‌ها به توانایی طالبان برای مدیریت موفقیت‌آمیز بحران‌های اقتصادی و ارسال کمک‌های بشردوستانه از سوی جامعه بین‌الملل وابسته است.»
- برچسب ها: افغانستان, اندیشکده, اندیشکده جریان, ایران, جریان, خروج آمریکا از افغانستان, داعش, طالبان, مواد مخدر
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
