ژئوپلیتیک جهانی عامل موفقیت یا شکست دیپلماسی در خاورمیانه است. بزرگترین پیشرفتها در امنیت منطقه زمانی اتفاق افتاده است که شرایط ژئوپلیتیک مساعد بود. زمانی که ایالاتمتحده با سایر کشورها در سراسر جهان هماهنگ میشود و با شرکای منطقهای همکاری نزدیک دارد، بهترین نتایج دیپلماتیک و امنیتی خود را به دست میآورد.
گزارههای کلیدی:
در بخش نخست، نویسندگان به مؤلفههای اصلی سیاستگذاری ایالاتمتحده در منطقه خاورمیانه اشاره میکند:
- امنیتی: حفاظت از آمریکا و شرکای جهانی و منطقهای آن در مقابل تهدیدات تروریستی مانند القاعده، داعش، شبکههای نیابتی تروریستی ایران در منطقه.
- اقتصادی: اهمیت منابع انرژی و نقش تعیینکننده خاورمیانه به عنوان مرکز حملونقل بینالمللی که اروپا، آسیا و آفریقا را به هم متصل میکند. ازآنجاییکه ایالاتمتحده و سایر اقتصادهای پیش رو به سمت مرحله بهبود اقتصادی پساکووید ۱۹ گام برداشتهاند، باید برای گسترش و ایجاد روابط اقتصادی پایدار با مراکز نوآوری خاورمیانه و شمال آفریقا تلاش کنند و به دنبال راههایی برای تقویت روابط اقتصادی باشد که از کار شایسته و سرمایهگذاری در سرمایه انسانی حمایت میکند.
- ارزشها: خاورمیانه خط مقدم مبارزه جهانی برای کرامت انسانی و حقوق جهانی است. ایالاتمتحده باید از ارزشهایی مانند آزادیهای مذهبی، حقوق زنان، آزادی بیان و حفظ عزت و تأمین رفاه حمایت و پشتیبانی نماید. در زمانی که اقتدارگرایی فناورانه چین و روسیه در تقابل با سرمایهداری دولتهای غربی است، خاورمیانه فضای رقابتی برای این دو ایدئولوژی اصلی نظام جهانی محسوب میشود.
ایالاتمتحده با ۵ گام زیر میتواند از منافع خود در منطقه خاورمیانه حفاظت کند:
- راهاندازی ابتکارات مشترک در مورد چالشهای امنیت انسانی مانند همهگیری کووید ۱۹، امنیت اقتصادی، حقوق بشر و تغییرات آب و هوایی.
- اولویتبخشی به دیپلماسی برای پایان دادن به منازعات سوریه، یمن و لیبی و ضرورت تقابل با تهدیدات مستمر شبکههای تروریستی با گستره جهانی؛
- مهار ایران در قالب دیپلماسی تحت چارچوب یک استراتژی امنیتی موازنه بخشی منطقهای؛ دیپلماسی جدید با ایران باید شامل شرکای امنیتی منطقهای آمریکا باشد تا به نتیجه پایداری منتهی گردد و ایالاتمتحده باید بر این مسئله واقف باشد که حمایت ایران از گروههای شبهنظامی خشونتآمیز، ارزشها و منافع ایالاتمتحده را در سرتاسر منطقه به خطر میاندازد.
- ایجاد شرایط برای گسترش ادغام منطقهای و بهبود روابط بین اعراب و اسرائیل؛ ایالاتمتحده باید از گشایشهای ایجادشده توسط توافقنامههای عادیسازی اخیر بین اسرائیل و چندین کشور عربی برای بهبود شرایط در جبهه اسرائیل-فلسطین استفاده کند و برای حل مسئله فلسطین بر راهحل دو دولتی تأکید نماید.
- پیشبرد یک سیاست امنیتی منطقهای متعادلتر با تمرکز بیشتر بر چالشهای نوظهور. ایالاتمتحده باید از مدل امنیتی فعلی که ضامن امنیت منطقهای بیرقیب در مجموعهای از روابط دوجانبه است، به سمت یکپارچگی امنیت منطقهای حرکت کند و کشورهای همفکر را برای ایجاد امنیت منطقهای تشویق کند.
نویسندگان در بخش پایانی یادداشت به چند درس کلیدی که ایالاتمتحده باید بیاموزد، اشاره میکند:
- ژئوپلیتیک جهانی عامل موفقیت یا شکست دیپلماسی در خاورمیانه است. بزرگترین پیشرفتها در امنیت منطقه زمانی اتفاق افتاده است که شرایط ژئوپلیتیک مساعد بود. زمانی که ایالاتمتحده با سایر کشورها در سراسر جهان هماهنگ میشود و با شرکای منطقهای همکاری نزدیک دارد، بهترین نتایج دیپلماتیک و امنیتی خود را به دست میآورد.
- ابتکارات دیپلماتیک باید با سیاستهای امنیتی و اقتصادی برای بهبود زندگی مردم و حقوق اساسی در خاورمیانه هماهنگ شود. دیپلماسی ایالاتمتحده زمانی مؤثرتر خواهد بود که تلاشها برای بهبود شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مردم منطقه را به پیشرفت دیپلماتیک مرتبط کند. بهعبارتدیگر، مردم منطقه باید نتایج مثبت دیپلماسی را در زندگی روزمره خود احساس کنند.
- فشار بیرونی بهندرت نتایج پایداری ایجاد میکند. تلاشهای ایالاتمتحده و سایر قدرتها برای وادار کردن دولتها و جنبشهای سیاسی در خاورمیانه بهاحتمالزیاد باعث پیشرفت پایدار نخواهد شد. زمانی که طرفین درگیر درگیریها و تنشهای سیاسی داخلی مستقیماً با یکدیگر تعامل میکنند، احتمال پیشرفت پایدار افزایش خواهد یافت.
- سیاسی کردن سیاست خارجی ایالاتمتحده نتیجه معکوس دارد و موقعیت ژئوپلیتیکی آمریکا را بهویژه در خاورمیانه تضعیف میکند. زمانی که جمهوری خواهان و دموکراتها برای ایجاد اجماع در آمریکا در مورد گامهای بعدی روبهجلو در خاورمیانه با یکدیگر همکاری میکنند، موقعیت آمریکا قویتر میشود. وقتی دو طرف نتوانند این توافق را ایجاد کنند، این امر بازیگران خارجی را تشویق میکند تا با اختلافات سیاسی داخلی ایالاتمتحده بازی کنند و از انتخابهای دشوار دیپلماتیک و سیاسی برای پایان دادن به درگیریها اجتناب کنند.
https://www.americanprogress.org/article/strategic-reengagement-in-the-middle-east/