چراغ سبز بایدن به ایران و ونزوئلا/ فروش نفت بدون احیای برجام؟

چشم بستن بر نقض تحریم نفت ایران

خبرگزاری بلومبرگ از قول یک مقام ارشد گروه ویتول (بزرگترین شرکت خصوصی بازرگانی نفت جهان) گزارش داده که آمریکا احتمالا به خاطر کنترل قیمت‌های جهانی نفت، چشم بر نقض تحریم‌های ایران ببندد. به گفته مایک مولر، رئیس بخش آسیای گروه ویتول، با توجه به انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا در نوامبر سال جاری، دولت جو بایدن احتمالا تصمیم بگیرد چشم بر صادرات نفت ایران ببندد تا قیمت نفت بالاتر نرود. به‌گفته او، بایدن حتی بدون توافق هسته‌ای احتمالا اجازه دهد که ایران مقداری به صادرات نفت خود اضافه کند.

مولر گفته در صورت احیای توافق هسته‌ای، ایران روزانه ۵۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه نفت بیشتری راهی بازار خواهد کرد و از طرفی ایران ۱۰۰ میلیون بشکه نفت انبار شده بی‌مشتری دارد که می‌تواند زودتر وارد بازار کند. این حجم از نفت می‌تواند تاثیر مهمی در مهار قیمت جهانی نفت باشد.

این در حالی است که آمریکا ماه گذشته یک محموله نفتی ایران را که توسط یونان توقیف شده بود، مصادره کرد. مولر گفته است به احتمال زیاد مصادره محموله‌های نفتی ایران ادامه نخواهد یافت.

قیمت‌های جهانی نفت تحت تاثیر تهاجم نظامی روسیه به اوکراین و تحریم‌های غرب علیه کرملین طی سال جاری میلادی بیش از ۵۰ درصد رشد داشته و به حدود ۱۲۰ دلار رسیده است. اوج‌گیری قیمت بنزین در آمریکا به ۴.۸ دلار در ازای هر گالن نیز موجب نارضایتی رای‌دهندگان آمریکایی از دولت آقای بایدن و حزب دمکرات خواهد شد.

در حال حاضر هر دو حزب دمکرات و جمهوری‌خواه خواهان با نگاه مثبتی به روند احیای برجام نگاه نمی کنند، اما مولر می‌گوید انتخابات پیش رو در آمریکا شاید دولت بایدن را مجاب کند تا چشم بر نقض تحریم‌های نفتی توسط ایران ببندد. شرکت ویتول که در سال گذشته روزانه ۷.۶ میلیون بشکه نفت و محصولات نفتی معامله کرده است می‌گوید عرضه جهانی نفت کم است و آزاد شدن ذخایر استراتژیک نفت آمریکا می‌تواند تا حدودی قیمت‌ها را کنترل کند.

اخیرا اوپک و کشورهای هم‌پیمان به رهبری روسیه توافق کردند که در دو ماه آینده، هر ماه نزدیک ۶۵۰ هزار بشکه به تولید خود اضافه کنند؛ اما مولر گفته با توجه به این‌که برخی کشورهای عضو اوپک توان افزایش تولید نفت ندارند و خود روسیه با کاهش تولید مواجه است، این تصمیم تاثیر چندانی در کاهش قیمت‌های نفت نخواهد داشت.

از سرگیری صدور نفت خام ونزوئلا

از سوی دیگر خبرگزاری رویترز هم به نقل از پنج مقام آگاه خبر داده شرکت‌‌های نفتی ایتالیایی اِنی و اسپانیایی رسپول مجوز واردات نفت ونزوئلا را به منظور جبران کمبود حاصل از اجرای برنامه کاهش وابستگی اروپا به نفت روسیه، دریافت کردند.  بر پایه این گزارش، وزارت خارجه آمریکا با ارسال نامه‌ای به این دو شرکت اعلام کرده که می‌توانند از ماه آینده واردات نفت ونزوئلا را از سر بگیرند؛ وارداتی که از دو سال پیش و تحت فشار سنگین تحریم‌های نفتی واشنگتن علیه کاراکاس متوقف شده بود. 

البته یک مقام آگاه به خبرنگار رویترز گفته که حجم نفت دریافتی شرکت‌های انی و رسپول به میزانی نخواهد بود که بر قیمت جهانی نفت تاثیرگذار باشد. همچنین برخی منابع آگاه دیگر نیز اشاره کرده‌اند که با توجه به سرمایه‌گذاری مشترک این دو شرکت اروپایی و شرکت ملی نفت ونزوئلا، صدور نفت این کشور در چارچوب تسویه بدهی‌ها و دیرکرد سود مطالبات شرکت‌های انی و رسپول انجام خواهد شد.  در عین حال، یک مقام آگاه دیگر خاطرنشان کرده که اعطای مجوز صدور این محموله‌های نفتی با این شرط انجام شده که تنها در اروپا مصرف شود و در هیچ بازار دیگری عرضه نشود.

دولت جو بایدن ماه گذشته نیز به شرکت شورون، بزرگترین شرکت نفتی ایالات متحده که همچنان در ونزوئلا فعال است، اجازه داد تا با دولت نیکلاس مادورو و شرکت ملی نفت ونزوئلا در مورد آینده سرمایه‌گذاری و عملیات استخراج نفت در این کشور مذاکره کند.

هر چند صدور این مجوزها می‌تواند چراغ سبز واشنگتن برای لغو تدریجی تحریم‌های نفتی ونزوئلا باشد و عاملی برای تقویت قدرت مادورو به نظر بیاید ولی به باور دو مقام آگاهی که با رویترز گفتگو کرده‌اند، پابرجا ماندن آنها مشروط به از سرگیری مذاکرات سیاسی مادورو و مخالفان سیاسی او است.

دولت آمریکا در عین حال امیدوار است از سرگیری صدور نفت خام ونزوئلا بتواند به اروپا کمک کند تا وابستگی خود را به روسیه کاهش دهد و همزمان از ارسال برخی محموله‌های ونزوئلا به چین کاسته شود.