«صلح بدون جنگ»؛ مکانیزمی نوین برای پایان بحران در سوریه
نیروهای ارتش سوریه در 13 سپتامبر 2021 (22 شهریور 1400) به همراه نیروهای پلیس نظامی روسیه، وارد شهرک «الیادود» در استان درعا واقع در جنوب سوریه شدند. در واقع، دمشق با میانجیگری روسیه توانسته بود با بزرگان عشایر داخل این شهرک به توافق برسد که گروههای مسلح می‌بایست تمامی سلاح‌های خود را تحویل ارتش سوریه داده و کنترل شهرک را به نیروهای دولتی بسپارند. بنابر اعلام رسانه‌ها، ارتش سوریه به محض ورود به شهرک، اقدام به دایر کردن مرکزی برای رسیدگی به وضعیت عناصر مسلح کرد و قرار است با نظارت نظامیان روسیه و شیوخ عشایر، سلاح‌های معارضان مسلح تحویل گرفته شود. همچنین نظامیان ارتش سوریه قرار است تفتیش خانه به خانه انجام دهند.
این رخداد در شرایطی است که منطقه «درعا البلد» در شهر درعا نیز هفته گذشته به همین شکل به کنترل کامل ارتش سوریه در آمده بود. روند جدید کنترل بدون درگیری مناطق جنوبی سوریه توسط حکومت مرکزی را می‌توان آغازگر دورانی جدید در عرصه بحران سوریه ارزیابی و از آن به عنوان «دوران پیشروی صلح‌آمیز برای گذار از مرحله بحران» یاد کرد. در مرحله جدید در نتیجه تحولات چند سال گذشته سوریه، شهروندان سوری با پی بردن به ماهیت واقعی گروههای تروریستی مسیر صلح با حکومت قانونی و مشروع کشور را در پیش گرفته‌اند.
پی‌جویی صلح و ثبات از دریچه حکومت مرکزی
بعد از گذشت بیش از 10 سال از آغاز بحران در کشور سوریه به نظر می‌رسد شهروندان به ستوه آمده از ناامنی و اقدامات تروریست‌ها، آغوش خود را برای حضور نیروهای حکومت مرکزی به عنوان ناجی صلح گشوده‌اند. نماد بارز این موضوع را می‌توان در وضعیت شهر درعا مشاهده کرد که از یک سوی نیروهای ترویست حاضر در این شهر با نهایی کردن مرحله دوم توافق با حکومت مرکزی تسلیم شدند و از سوی دیگر، شهروندان نیز پس از کنترل ارتش بر مرکز شهر بازگشت به مناطق مسکونی را آغاز کردند.
در 6 سپتامبر 2021 (17 شهریور 1400) نیروهای ارتش سوریه به مرکز بخش درعا البلد از شهر درعا در جنوب سوریه وارد شدند و با برافراشتن پرچم این کشور در میدان مرکزی این شهر پیروزی بر گروههای تروریستی را اعلام کردند. ورود ارتش سوریه به مرکز شهر درعا موسوم به درعا البلد پس از آن صورت گرفت که حدود ۸۵۰ فرد مسلح، اسلحه خود را تحویل دادند تا به موجب توافق آتش بس صورت گرفته، از پیگرد قانونی معاف شوند. این رخداد، بدین معنا است که دیگر جز منطقه «طفس» در حومه غربی درعا و شهر «بصری الشام» و اطراف آن که تروریست‌ها از جمله نیروهای تحت امر «احمد العوده» در آن حضور دارند، جایی برای این تروریست‌ها باقی نمی‌ماند.
متعاقب استقرار ارتش در محله «درعا البلد» بسیاری از ساکنانی که به منازل خود بازگشته‌اند، با ابراز شادمانی از خروج تروریست‌ها از ارتش سوریه نیز قدردانی کردند. این امر به وضوح نشان‌گر سرخوردگی شهروندان از حضور تروریست‌ها در مناظق تحت سکونت خود است و آغازی برای تکرار رخدادهای مشابه در دیگر مناطق است.
افزایش مشروعیت و گام‌های امیدبخش برای تکرار اعاده حاکمیت صلح‌آمیز دمشق
تحولات اتفاق افتاده در استان درعا طی دو هفته اخیر چند پیام و برآینده اساسی را در صحنه معادلات میدانی کشور سوریه به همراه دارد:
اول اینکه این رخداد نشان‌گر چرخشی بزرگ در معادلات سوریه است؛ بدین شرح که در عرصه جدید تروریست‌ها در مناطق جنوبی و شمالی کشور با پی بردن به ناتوانی خود در مقابله با حکومت مرکزی و با ناامید شدن از اربابان عربی و غربی‌شان، به این باور رسیده که با تسلیم بدون مجازات می‌توانند در حالت حداقلی زنده بمانند و هیچ چشم‌اندازی مبنی بر تداوم رویکرد گذشته برای آن‌ها وجود ندارد. در چنین فضایی به نظر می‌رسد تروریست‌های حاضر در استان ادلب نیز در نهایت به چنین سناریوی مشابهی تن بدهند.
در سطح دوم صلح سران عشایر با حکومت مرکزی به معنای افزایش بیش از بیش مشروعیت و جایگاه حکومت مرکزی سوریه و شخص بشار اسد در میان شهروندان سوری است. هر چند در انتخابات سراسری این کشور ثریت به 95 درصد شهروندان به ریاست جمهوری اسد رای دادند اما تسلیم بدون درگیری گروههای تروریستی و بازگشت شهروندان به مناطق تحت سکونت‌شان رخدادی است که بر میزان محبوبیت دمشق در کشور بیش از بیش افزوده است.
سوم اینکه اتفاقات دو هفته اخیر در درعا که با میانجیگری روسیه صورت گرفته نشان‌گر آن است که شهروندان سوری و سران قبال و عشایر این کشور به محوری دمشق – تهران – مسکو به عنوان جریان قابل اعتماد باور داشته و این محور میتواند بدون دخالت محور غربی – عربی و ترکیه به صورت مستقیم با مخالفان مذاکرات را پیش برده و به توافقاتی پایدار دست یابد. همین امر احتمال تکرار رخدادهای مشابه در مناطق شمالی را بیش از هر زمان دیگری افزایش می‌دهد و در آینده می‌توان نتایج مثبتی را برای ثبات و امنیت سوریه به همراه داشته باشد.
چهارمین محور مهم بر این اساس است که در مناطق شمالی از یک سو، کردها بخشی قابل توجه از مناطق سرزمینی سوریه را تحت کنترل دارند و در سوی دیگر، گروههای تروریستی در ادلب و شمال حلب حضوری قابل توجه دارند. در این میان، کردهای سوریه که با حکومت مرکزی نیز ارتباطاتی را داشته‌اند، می‌توانند از نوع توافق دو مرحله‌ای استان درعا که با وساطت روسیه اتفاق افتاد الگو بگیرند و صلح با دمشق را کلید بزنند. اما در ارتباط با حضور گروههای تروریستی حاضر دراستان ادلب و شمال حلب که مورد حمایت ترکیه قرار دارند، امکان سازش به صورت استان درعا تا حدودی نامحتمل به نظر می‌رسد اما توافق در این ساتان به وضوح نشان داد که آن‌ها راهی جز تسلیم شدن در برابر اراده حکومت مرکزی را پیش رو ندارند.
منبع:http://alwaght.net
- برچسب ها: استان درعا, اندیشکده, اندیشکده جریان, جریان, روسیه, سوریه, صلح
اندیشکده جریان، جریانی است نواندیش از جوانانی که باور به تحول در حوزه سیاست ورزی جهانی دارند.
جمعی از جوانان تحصیلکرده در رشته های علوم سیاسی و علوم اجتماعی و ارتباطات و اقتصاد و باورمند به اصول اخلاقی شریعت رهایی بخش حضرت دوست گرد هم آمده اند تا با انگیزه های غیر انتفاعی و غیر جناحی جهت بهبود اوضاع حیات جمعی بشر به تشریک مساعی پرداخته و با رویکردی دانش بنیان، مسئله محور، زمینه نگر و آزاداندیشانه امکان ایجاد یک هویت جمعی فضیلت خواهانه و معطوف به بازاندیشی در سیاست های جهانی را فراهم آورند.
